Skip links

Διαγνωστικά Εργαλεία

Μαστογραφία

Η μαστογραφία αποτελεί την πιο σημαντική εξέταση για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου, αλλά και άλλων, καλοήθους αρχής, παθήσεων του μαστού.

Για λόγους εννοιολογικού διαχωρισμού πρέπει να γνωρίζεται πως υπάρχουν δύο μορφές χρήσης της μαστογραφίας. Για την Πρόληψη δηλαδή τον επαναλαμβανόμενο προληπτικό έλεγχο που διενεργείτε σε τακτικά χρονικά διαστήματα και την Διάγνωση δηλαδή στις περιπτώσεις εκείνες που η μαστογραφία χρησιμοποιείται ως μέσο διάγνωσης μιας κλινικής κατάστασης όπως π.χ. μιας ψηλαφητικά σκληρής περιοχής στο στήθος.

Μαστογραφία

Η μαστογραφία αποτελεί την πιο σημαντική εξέταση για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου, αλλά και άλλων, καλοήθους αρχής, παθήσεων του μαστού

Σήμερα υπάρχουν διαθέσιμες 5 ειδών μαστογραφίες:

  • η απλή ή αναλογική
  • η ψηφιοποιημένη
  • η ψηφιακή
  • η τρισδιάστατη ψηφιακή μαστογραφία ή τομοσύνθεση
  • η Συνθετική τρισδιάστατη ψηφιακή μαστογραφία μειωμένης δόσης ακτινοβολίας

Με την σειρά που αναφέρονται αποτελούν στάδια μιας εξελικτικής διαδικασίας προόδου της ιατρικής τεχνολογίας με απτά αποτελέσματα στην καλύτερη απεικόνιση των ιστών που απαρτίζουν τον μαστό και συνεπώς των μεταβολών που προκύπτουν, στις περιπτώσεις που διαταράσσεται η φυσιολογική αρχιτεκτονική από ποικίλες παθήσεις.

Η πιο σύγχρονη εκδοχή της μαστογραφίας είναι η τρισδιάστατη ψηφιακή μαστογραφία ή τομοσύνθεση κατά την οποία η ανάλυση του μαστού σε τρεις διαστάσεις είναι αποτελεσματικότερη στην έγκαιρη αναγνώριση κακοηθειών. Χρησιμοποιεί κατά κανόνα μεγαλύτερη δόση ακτινοβολίας από την απλή ψηφιακή μαστογραφία αλλά, σε κάθε περίπτωση, πολύ χαμηλότερη από την μέγιστη επιτρεπόμενη, έτσι όπως αυτή έχει καθοριστεί από τους αρμόδιους φορείς σε παγκόσμιο επίπεδο.

Σήμερα, αν και περιορισμένα, υπάρχουν διαθέσιμα μηχανήματα μαστογράφων όπου μέσω κατάλληλου λογισμικού παρέχεται η δυνατότητα διενέργειας τρισδιάστατης ψηφιακής μαστογραφίας με μειωμένη δόση ακτινοβολίας ίση με αυτή της απλής ψηφιακής μέσω της τεχνικής ανασύνθεσης εικόνων (συνθετική τεχνική), ελαχιστοποιώντας κατά αυτόν τον τρόπο τον όποιο πιθανό κίνδυνο. Οι ήδη ολοκληρωμένες αλλά και οι υπό εξέλιξη μελέτες οδηγούν στο συμπέρασμα πως η συγκεκριμένη τεχνική, ειδικά στην συνθετική της μορφή, θα αντικαταστήσει στο μέλλον την απλή ψηφιακή μαστογραφία.  

Η μέθοδος αυτή χρησιμοποιείται τόσο στην προληπτική όσο και στην διαγνωστική μαστογραφία.

Μαστογραφία

Η πιο σύγχρονη εκδοχή της μαστογραφίας είναι η τρισδιάστατη ψηφιακή μαστογραφία ή τομοσύνθεση κατά την οποία η ανάλυση του μαστού σε τρεις διαστάσεις είναι αποτελεσματικότερη στην έγκαιρη αναγνώριση κακοηθειών

Επισημάνσεις

Μαστογραφία

Α. Αν παρατηρήσετε κάποια αλλαγή στο στήθος σας, όπως 1) παρουσία ψηλαφητού όγκου, 2) κάποια έκκριση από τη θηλή, 3) πάχυνση του δέρματος ή 4) οποιαδήποτε αλλαγή στη μορφή της θηλής ή του μαστού, συμβουλευθείτε αμέσως τον γιατρό σας.

Β. Κάθε φορά που έχετε προγραμματίσει να υποβληθείτε σε  μαστογραφία, φροντίστε να έχετε μαζί σας τις προηγούμενες μαστογραφίες. Αυτό είναι σημαντικό, διότι η διάγνωση βασίζεται στις αλλαγές που έχουν επέλθει μετά από μια προηγούμενη εξέταση.

Γ. Ο βέλτιστος χρόνος για την εκτέλεση του προληπτικού μαστογραφικού ελέγχου είναι μεταξύ της 7ης και της 12ης ημέρας του κύκλου σας. Για την ελαχιστοποίηση της ενόχλησης λόγω της συμπίεσης του μαστού και για καλύτερα αποτελέσματα, πρέπει να είστε χαλαρή κατά τη διάρκεια της εξέτασης. Ακολουθήστε τις οδηγίες του εξεταστή και έχετε υπ’ όψη σας ότι μεγαλύτερη συμπίεση σημαίνει μικρότερη δόση ακτινοβολίας, υψηλότερη ποιότητα εικόνας και ευκολότερη διάγνωση.

Δ. Αν μετά από μια μαστογραφία, σας ζητηθεί να κάνετε επιπλέον έλεγχο πχ με επιπρόσθετες λήψεις ή με υπερηχογράφημα μαστών, αυτό δεν σημαίνει ότι υπάρχει σίγουρα κακοήθεια. Οι συμπληρωματικές εξετάσεις σε ορισμένες περιπτώσεις είναι απαραίτητες να αποκλειστεί με μεγαλύτερη βεβαιότητα το ενδεχόμενο ύπαρξης κακοήθειας.

Μαστογραφία

Η μαστογραφία είναι ανώδυνη για το 40-50% περίπου των γυναικών, λίγο επώδυνη για το 40%, μάλλον επώδυνη για το 12% και πολύ επώδυνη για το 4%

Ερωτήσεις & Απαντήσεις για τη Μαστογραφία

Η μαστογραφία είναι πολύ καλά ανεκτή από τη μεγάλη πλειοψηφία των γυναικών. Συγκεκριμένα, είναι ανώδυνη για το 40-50% περίπου των γυναικών, λίγο επώδυνη για το 40%, μάλλον επώδυνη για το 12% και πολύ επώδυνη για το 4%. Σε κάθε περίπτωση τα πλεονεκτήματα της εξέτασης είναι προφανή και ο πόνος από τη συμπίεση του μαστού μπορεί να αποφευχθεί ή να ελαχιστοποιηθεί με τον κατάλληλο προγραμματισμό. Ο καλύτερος χρόνος για όσο το δυνατόν πιο ανώδυνη εξέταση είναι μεταξύ της 7ης και της 12ης ημέρας του κύκλου σας. Εξάλλου ο εξεταστής καθοδηγεί τη γυναίκα κατά τη διάρκεια της διαδικασίας και φροντίζει να ελαχιστοποιήσει την όποια ενόχληση από τη συμπίεση του μαστού, η οποία διαρκεί λίγα δευτερόλεπτα.

Σύμφωνα με τη γενική πρακτική, η προληπτική μαστογραφία πρέπει οπωσδήποτε να διενεργείται από την ηλικία των 50 μέχρι την ηλικία των 70 ετών με συχνότητα που εξαρτάται από διάφορους παράγοντες.

Στην Ευρώπη έχει υιοθετηθεί η πρακτική να ξεκινάει η προληπτική εξέταση από την ηλικία των 40-45 μέχρι περίπου την ηλικία των 75 ετών. Η συχνότητα είναι συνήθως ανά έτος μέχρι την ηλικία των 50. Μετά τα 50 η συχνότητα μπορεί να αποφασιστεί με βάση το ιστορικό της γυναίκας και την πυκνότητα του μαστού.

Μια γενική σύσταση είναι να συνεχίζεται η εξέταση της μαστογραφίας και στις μεγάλες ηλικίες, πάντα με την σύμφωνη γνώμη του θεράποντα ιατρού.

Πρέπει να γνωρίζετε πως παρόλο που η μαστογραφία αποτελεί την κυριότερη εξέταση πρόληψης για τον καρκίνο του μαστού, δεν είναι τέλεια και μπορεί να μην αναγνωρίσει μια κακοήθεια ειδικά στα πολύ αρχικά στάδια ή σε πυκνούς μαστούς. Βάσει μελετών αυτό το ποσοστό κυμαίνεται μεσοσταθμικά στο 28%.

Η ποσότητα της χρησιμοποιούμενης ακτινοβολίας ακτινών Χ που συνδέεται με τη μαστογραφία είναι χαμηλή και δεν θεωρείται επικίνδυνη σε σύγκριση με τα οφέλη που προκύπτουν από την εξέταση.

Ναι, στην πλειοψηφία των περιπτώσεων μπορούν. Η εφαρμογή ειδικών τεχνικών απεικόνισης και τοποθέτησης του στήθους είναι απαραίτητες σε αυτές τις περιπτώσεις. Σημειωτέον ότι η γυναίκα πρέπει να ενημερώσει το προσωπικό του εργαστηρίου πριν κάνει την εξέταση.

Τυχόν περιορισμοί της μαστογραφίας λόγω παρουσίας ενθεμάτων μπορεί να αντισταθμιστούν με συμπληρωματικές εξετάσεις όπως υπερηχογράφημα μαστών.

Μεμονωμένες περιπτώσεις, κατά τις οποίες δεν μπορεί να γίνει μαστογραφία, αφορούν προηγηθείσες χειρουργικές επεμβάσεις αναδόμησης στήθους μετά από ολική αφαίρεση του αδενικού ιστού.

Ο ρόλος των νέων τεχνολογιών είναι να βοηθήσουν στην ανίχνευση και τη διάγνωση του καρκίνου του μαστού. Η τομοσύνθεση είναι γενικά αποδεκτή ως ένα αποτελεσματικό εργαλείο για την αξιολόγηση συμπτωματικών ασθενών καθώς και ύποπτων ευρημάτων στην απλή ή ψηφιακή μαστογραφία. Το πιο πιθανό είναι πως θα αποτελέσει στο μέλλον το βασικό εργαλείο του τακτικού προληπτικού ελέγχου με τις εν εξελίξει κλινικές μελέτες να προδιαγράφουν την επικράτηση της.

Η μαστογραφία με σκιαγραφικό αποτελεί μια επιπρόσθετη, σχετικά καινούργια, εφαρμογή στόχος της οποίας είναι επίσης η πρώιμη διάγνωση κακοηθειών στον μαστό καθώς και η εκτίμηση της έκτασης αυτών.

Προς το παρόν, διαγνωστικά, αποτελεί ένα αξιόπιστο ισοδύναμο της μαγνητικής τομογραφίας μαστών. Απευθύνεται στις περιπτώσεις γυναικών που δεν τους επιτρέπεται ή αδυνατούν να υποβληθούν σε μαγνητική τομογραφία μαστών.

Βασίζεται στην αρχή της γνωστής βιολογικής συμπεριφοράς των περισσοτέρων κακοηθειών όπου βασικό στοιχείο της ανάπτυξης τους είναι και η νεοαγγειογένεση, δηλαδή η υπέρμετρη ανάπτυξη αιμοφόρων αγγείων που τροφοδοτούν τις αυξημένες ανάγκες εστιών κακοήθους εξαλλαγής.

Η ενδοφλέβια έγχυση ιωδιούχου σκιαγραφικού μέσου(σκιαγραφικό) καθηλώνεται σε μεγαλύτερη συγκέντρωση στις παθολογικές αυτές περιοχές με αποτέλεσμα να καθίστανται ορατές ως περιοχές αυξημένης πυκνότητας από τον ειδικά σχεδιασμένο για την περίσταση μαστογραφικό έλεγχο.

Η αξία έχει τεκμηριωθεί και συνεχίζει να μελετάται από πολυάριθμες σχετικές μελέτες.