Εξατομικευμένη πρόληψη. ¨One size doesn’t fit all¨

Στο μείζον ερώτημα τι μπορούμε να κάνουμε για την μείωση της θνητότητας από τον καρκίνο του μαστού η απάντηση είναι πως η πιο αποτελεσματική μέθοδος αυτήν την στιγμή είναι η έγκυρη διάγνωση.

Ορισμένα ενδιαφέροντα στοιχεία για τον έλεγχο του γενικού πληθυσμου(screening).

-Συμβάλλει στην μείωση των θανάτων κατά 25%

-Μειώνει κατά 60% την πιθανότητα θανάτου στα 10 χρόνια και κατά περίπου 50% στα 20 χρόνια από την αρχική διάγνωση.

Η μαστογραφία αποτελεί την  κύρια μέθοδο διάγνωσης, ωστόσο, σε αρκετές περιπτώσεις, η χαμηλή αποτελεσματικότητα της οφείλεται σε εγγενείς περιορισμούς οδηγώντας σε υποδιάγνωση.

Υποδιάγνωση σημαίνει να υπάρχει κακοήθεια στον μαστό και να μην γίνει αντιληπτή. Ένα ποσοστό που κυμαίνεται μεταξύ 20 και 50% των κακοηθειών που ανιχνεύονται κλινικά (ως ψηλαφητό πλέον εύρημα από την γυναίκα ή τον ιατρό της) στο διάστημα που μεσολαβεί μεταξύ δύο διαδοχικών μαστογραφικών ελέγχων( ενδιάμεσοι καρκίνοι) είναι αποτέλεσμα υποδιάγνωσης που προκύπτει συνήθως ως αποτέλεσμα της αυξημένης πυκνότητας του μαστού αλλά και της ιδιότητας ορισμένων τύπων καρκίνου να μιμούνται φυσιολογικά αδενικά στοιχεία κατά την ανάπτυξη τους.

Σημαντικό όμως είναι και το ποσοστό των ψευδώς θετικών αποτελεσμάτων που προκύπτει με τον τυπικό προληπτικό έλεγχο. Δηλαδή η εμφάνιση φυσιολογικών στοιχείων που μιμούνται ύποπτες για κακοήθεια περιοχές στον μαστό. Συνέπεια του τελευταίου φαινομένου είναι η παραπομπή για βιοψία όπου για κάθε μια που ανακαλύπτει μία κακοήθεια διενεργούνται 3 με 4 με καλόηθες τελικό ιστολογικό αποτέλεσμα.

Προκύπτει λοιπόν ανάγκη για πιο ακριβή προσδιορισμό των γυναικών με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού. Αυτό μπορεί να σας το εξασφαλίσει μόνο ο εξειδικευμένος στον μαστό ιατρός, ο οποίος γνωρίζει την ενδεδειγμένη, για κάθε περίπτωση, βέλτιστη διαγνωστική προσέγγιση η οποία τις περισσότερες φορές περιλαμβάνει συνδυασμό απεικονιστικών, κλινικών και εργαστηριακών μεθόδων.

Iδιαίτερα ελπιδοφόρες είναι οι τρέχουσες εξελίξεις που αφορούν την Τεχνητή νοημοσύνη, στις διάφορες μορφές της, η οποία θα συνεισφέρει σημαντικά στην προσπάθεια εξατομίκευσης της διαγνωστικής προληπτικής προσέγγισης.

Ήδη από την σύμπραξη Harvard και MIT  έχει αναπτυχθεί  αλγόριθμος με την χρήση πρωτοκόλλων βαθείας εκμάθησης (Machine Deep Learning) που ανεβάζει την αποτελεσματικότητα του Μαστογραφικού ελέγχου σε ποσοστά ακρίβειας (ROC) της τάξεως του 0,70, με μέγιστο το 1, όταν τα υπάρχοντα συμβατικά, γνωστά και ήδη χρησιμοποιούμενα μοντέλα υπολογισμού κινδύνου δεν υπερβαίνουν το 0,63( Gail-Tyrer Cuzick-Specific Single Nucleotide Polymorphism SNPs).

Τέλος σε λίγο διάστημα αναμένονται τα αποτελέσματα της Ολλανδικής μελέτης ¨DENSE¨ ( Dutch Dense Tissue and Early Breast Neoplasm Screening) κατά τα οποία το ποσοστό ανίχνευσης καρκίνων στο μαστό με την προσθήκη της μαγνητικής μαστογραφίας στον προληπτικό έλεγχο, ανεβαίνει στις 16,5 ανά 1000 εξεταζόμενες γυναίκες από 4-5 με την χρήση μόνο της ψηφιακής μαστογραφίας ενώ το ίδιο εντυπωσιακό είναι και το ποσοστό μείωσης των ενδιάμεσων καρκίνων (interval cancers) σε 0,83 ανά 1000 γυναίκες από 5/1000 επίσης με την χρήση μόνο μαστογραφίας.

Επιμέλεια κειμένου: Συργιάννης Ντίνος

 *Τα στοιχεία αναφέρθηκαν σε ομιλία της Christian Kuhl στην λήξη του 27^ου συνεδρίου ISMRM (International Society in Magnetic Resonance in Medicine)